Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Χίου σε συνεργασία με τους Φίλους της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Χίου Κοραής διοργανώνουν σεμινάριο με θέμα Εισαγωγή στην Προφορική Ιστορία – Δημιουργία Ομάδας Προφορικής Ιστορίας – Συνεντεύξεις. Το σεμινάριο είναι δωρεάν. Θα πραγματοποιηθεί το Σαββατοκύριακο 15 και 16 Ιανουαρίου 2023 και το απόγευμα της Δευτέρας 16 Ιανουαρίου. Το φιλοξενεί η Δημόσια Βιβλιοθήκη Χίου Κοραής στο Κτίριο Β.  

Eισηγήτριες του σεμιναρίου θα είναι η Τασούλα Βερβενιώτη, ιστορικός, πρωτεργάτρια στη δημιουργία των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας στην Ελλάδα, και η Νάση Σιαφάκα, ομότιμη Καθηγήτρια Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τέξας των ΗΠΑ. Μέλος της συντονιστικής επιτροπής του “Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Χαλανδρίου” συντονίστρια της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Χαλανδρίου.

Ακολουθεί το πρόγραμμα:

• Σάββατο 14/1/2023

17.00 – 18.00  Καλωσόρισμα-Aλληλογνωριμία

18.00 – 18.15  Διάλειμμα

18.15 – 19.30  Τι είναι η προφορική ιστορία

19.30 – 19.45  Διάλειμμα

19.45 – 21.00   Τα πριν τη συνέντευξη

• Κυριακή 15/1/2023

11.30 – 13.00  Στη διάρκεια της συνέντευξης

13.00 – 13.30  Διάλειμμα

13.30 – 15.00  Τα μετά τη συνέντευξη

15.00 – 15.15  Διάλειμμα

15.15 – 16.15  Το Παραχωρητήριο – Ηθικά και Νομικά Ζητήματα

16.15 – 16.30  Διάλειμμα

16.30 – 17.30  Ο Οδηγός συνέντευξης και η χρήση του

• Δευτέρα 16/1/2022

19.00 – 21.00   Βιωματική άσκηση πάνω στη συνέντευξη, με τη χρήση audio–video

– το παρακάτω της Ομάδας

Συνολική διάρκεια: 10 ώρες (χωρίς τα διαλείμματα)

Χώρος διεξαγωγής:  Δημόσια Βιβλιοθήκη Χίου Κοραής στο Κτίριο Β.

Στο τέλος του σεμιναρίου θα είμαστε σε θέση:

• να καταγράφουμε τις ανθρώπινες εμπειρίες ζωής με ένα συστηματικό τρόπο, βασισμένο στα διεθνή πρότυπα

• να συλλέγουμε και να επεξεργαζόμαστε (αρχειοθέτηση, απομαγνητοφώνηση, αποδελτίωση) προφορικές μαρτυρίες

• να γνωρίζουμε τον τρόπο που αυτές οι μαρτυρίες συγκεντρώνονται, διατηρούνται και ταξινομούνται, παραμένοντας ψηφιακά διαθέσιμες προς αξιοποίηση από κάθε ενδιαφερόμενο.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] (υπ΄οψιν Καλλιόπης Λιαδή)  μέχρι και την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου.

Απαραίτητα στοιχεία: Ονοματεπώνυμο, Ιδιότητα/Επάγγελμα, Φορέα (Σύλλογο/Σωματείο κτλ) που ενδεχομένως εκπροσωπούν, Τηλέφωνο.

 Υποχρεώσεις συμμετοχής μετά το σεμινάριο:

Η συμμετοχή στο σεμινάριο παρέχεται δωρεάν με στόχο να δημιουργηθεί Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Χίου. Η συμμετοχή στην ομάδα που θα δημιουργηθεί είναι καθαρά εθελοντική και ο χρόνος που προσφέρει το κάθε μέλος εξαρτάται καθαρά από το δικό του πρόγραμμα. Το μόνο που είναι κατά κάποιο τρόπο “δεσμευτικό” είναι η συμμετοχή στη μηνιαία συνάντηση της Ομάδας.  Υπάρχει, επίσης, η άτυπη δέσμευση ο/η κάθε συμμετέχων/ουσα να παραδώσει μία (1) συνέντευξη και μία (1) απομαγνητοφώνηση (συνέντευξης άλλου/ης συμμετέχοντα/ουσας) σε διάστημα 6 μηνών από το πέρας του σεμιναρίου.  Τα θέματα αυτά θα συζητηθούν και στο σεμινάριο και στην πρώτη συνάντηση της Ομάδας.

Οι συνεντεύξεις που θα λαμβάνονται, θα παραμένουν ως παρακαταθήκη για να δημιουργηθεί μία τράπεζα θεμάτων στην Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Χίου.

Υπάρχουν περισσότερες από 30 Ο.Π.Ι. πανελλαδικά. Μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες που συγκεντρώνουν, ανασυνθέτουν και καταγράφουν την Ιστορία από «τα κάτω». Αντίστοιχα με τη δημιουργία Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Χίου ευελπιστούμε να συνδράμουμε στην καταγραφή, διατήρηση και ανάδειξη της συλλογικής μνήμης του νησιού μας αλλά και της κάθε περιοχής του ξεχωριστά.

Η συμμετοχή των εκπαιδευτριών και η παρουσίαση του σεμιναρίου είναι καθαρά εθελοντική.

Το σεμινάριο υποστηρίζουν ως χορηγοί οι φορείς:

Λαογραφικός Πολιτιστικός Όμιλος Χίου «Λέων Αλλάτιος»,

Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Όμιλος Θυμιανών, Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος “ΟΙ ΑΜΑΔΕΣ”, Επιστημοινικό Δίκτυο Α.Μ.Α.Δ.Ε.Σ. Μορφωτικός Σύνδεσμος Βαρβασίου Χίου Βιβλιοθήκη “ο Φάρος”, Εκπολιτιστικός Σύλλογος Βολισσού “Ο Όμηρος”,  “Πιτυός- Προορισμός” ΚΟΙΝΣΕΠ, Πολιτιστικός Επιμορφωτικός Σύλλογος Νεοχωρίου “Άγιος Μηνάς”, Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Βασιλεωνοίκου, Πολιτιστικός Σύλλογος Συκιάδας, Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου, Φιλοπρόοδος Όμιλος Κάμπου, Φιλοπρόοδος Όμιλος Καρδαμύλων.

Πληροφορίες για τις ομάδες Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) στην Ελλάδα μπορείτε να βρείτε στην επίσημη σελίδα τους, εδώ:  http://oralhistorygroups.gr/?fbclid=IwAR1E1B9yJb7QskLvu3Ie4jcbmxkLBlR5-62uCeM4h73vqRcECcfTL8CPLYs

Λίγα λόγια για τις εισηγήτριες

Τασούλα Βερβενιώτη

Η Τασούλα Βερβενιώτη είναι ιστορικός και η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία της δεκαετίας 1940. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών και έκανε το Διδακτορικό της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με θέμα τη συμμετοχή των γυναικών στην Εαμική Αντίσταση. Η δουλειά αυτή πρώτο-εκδόθηκε το 1994 (Οδυσσέας) και επανεκδόθηκε το 2013 (Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Κουκκίδα).

Το βιβλίο της Διπλό βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση. Η ιστορική ανάγνωση τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας – Χρονικού 2004. Το Αναπαραστάσεις της Ιστορίας (Εκδόσεις Μέλισσα 2009) σκιαγραφεί τα γεγονότα της δεκαετίας 1940 και μέσα από 500 περίπου φωτογραφίες. Το Κούλα Ξηραδάκη «εγώ δεν τα παράτησα…» (Κουκκίδα 2012) αποτελεί μια βιογραφία και έναν φόρο τιμής της στην αυτοδίδακτη ιστορικό.

Στο τελευταίο της βιβλίο Οι άμαχοι του ελληνικού εμφυλίου. Η δυναμική της μνήμης (Κουκκίδα 2021) συνδυάζει τη μελέτη των αρχειακών πηγών με τις προφορικές μαρτυρίες.

Έχει πάρει μέρος σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πλήθος άρθρων στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Από το 2011 πρωτοστατεί στην οργάνωση σεμιναρίων και την ίδρυση Ομάδων Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ).

Νάση Σιαφάκα

Η Νάση (Αθανασία) Σιαφάκα- Καπάδαη είναι ομότιμη Καθηγήτρια Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τέξας των ΗΠΑ. Μέλος της συντονιστικής επιτροπής του “Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Χαλανδρίου”. Δηλώνει δια βίου μαθήτρια γενικώς, αγαπάει και μελετάει την ιστορία και γοητεύεται από την προφορική ιστορία, την “ιστορία από τα κάτω” κυρίως μέσα από τη δουλειά της Τασούλας Βερβενιώτη.

Το 2015 πήρε την πρωτοβουλία δημιουργίας ομάδας προφορικής ιστορίας στο Χαλάνδρι (Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου, ΟΠΙΔΗΧ) και οργάνωσε τα σχετικά σεμινάρια με την Τασούλα Βερβενιώτη. Έκτοτε είναι συντονίστρια της ΟΠΙΔΗΧ. Μέλη της ομάδας και η συντονίστρια, έχουν πάρει σημαντικό αριθμό συνεντεύξεων από κατοίκους του Χαλανδρίου, άνδρες και γυναίκες που προέρχονται από διαφορετικές κοινωνικές, μορφωτικές, πολιτικές ομάδες, άτομα προσφυγικής καταγωγής, γηγενείς Χαλανδραίους και εσωτερικούς μετανάστες, κυρίως μεγάλης ηλικίας, καθώς και μέλη της κοινότητας των Ρομά της πόλης και άτομα με αναπηρία.

Η Νάση Σιαφάκα ως συντονίστρια της ΟΠΙΔΗΧ, δραστηριοποιείται στην πόλη οργανώνει μαζί με άλλα μέλη της ομάδας εκδηλώσεις (όπως η ημερίδα “η δεκαετία του 40 και οι Χαλανδραίοι”, 2017) και παρουσιάζει σε σχολεία και σε άλλες δομές της πόλης, θεματικές ενότητες από την δεκαετία του 40 και τον Παλαιό και τον Νέο προσφυγικό συνοικισμό του Χαλανδρίου κλπ, με βάση πάντα προφορικές μαρτυρίες. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί ιστορικούς περιπάτους στην πόλη. Σημαντικό επίτευγμα της ομάδας η έκδοση του βιβλίου “Η δεκαετία του 40 και οι Χαλανδραίοι. Προφορικές Μαρτυρίες” 2019 , επιμέλεια: Νάση Σιαφάκα και Ελένη Ανυφαντάκη.