Του Παύλου Καλογεράκη:
Κάθε Σεπτέμβριο, με το πρώτο κουδούνι να αντηχεί στις αυλές των σχολείων, ανανεώνεται ένας αέναος κύκλος: η έναρξη της σχολικής χρονιάς. Τα παιδιά επιστρέφουν στα θρανία με νέα εφόδια. Γονείς και δάσκαλοι καλούνται να συμπλεύσουν σε μια κοινή πορεία, και η κοινωνία ολόκληρη στρέφει το βλέμμα της στη νέα γενιά, στη γενιά που θα κρατήσει αύριο το μέλλον της χώρας. Η στιγμή αυτή δεν είναι μόνο τυπική, αλλά βαθιά συμβολική: υπενθυμίζει την αξία της Εκπαίδευσης και της Παιδείας, την ανάγκη για σωστή καθοδήγηση, αλλά και τις προκλήσεις που συνοδεύουν τη σύγχρονη εκπαιδευτική διαδικασία. Η σχολική χρονιά δεν είναι απλώς μια αλληλουχία μαθημάτων, εξετάσεων και διαγωνισμάτων. Είναι ένα ταξίδι στην κατάκτηση της Γνώσης, στην σφυρηλάτηση χαρακτήρα και στη διαμόρφωση δεξιοτήτων που υπερβαίνουν την απλή αποστήθιση. Στην εποχή μας, όπου η πληροφορία είναι απεριόριστη, αλλά συχνά επιφανειακή, η αξία της ουσιαστικής γνώσης γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ.
Η Γνώση δεν είναι μόνο αναγκαίο μέσο επαγγελματικής αποκατάστασης. Είναι εφόδιο ζωής, εργαλείο κριτικής σκέψης και κυρίως αυτογνωσίας. Ένας μαθητής που μαθαίνει να ερευνά, να αμφισβητεί δημιουργικά, να συγκρίνει και να συνθέτει, διαμορφώνει εσωτερικά θεμέλια που θα τον στηρίξουν σε κάθε φάση της ζωής του. Η σχολική χρονιά αποτελεί την ευκαιρία για κάθε παιδί να θέσει νέους στόχους, να ενισχύσει τη μεθοδικότητά του και να ανοίξει τα φτερά του στη Γνώση. Η συστηματική μελέτη, η συνεργασία με τους συμμαθητές και η εμπιστοσύνη στους δασκάλους, λειτουργούν ως μοχλοί προσωπικής ανάπτυξης. Στην κοινωνία της ταχύτητας και της πληροφορίας, η κατάκτηση της ουσιαστικής γνώσης γίνεται μια πράξη αντίστασης. Ο μαθητής πρέπει να καλλιεργεί ικανότητες ανάλυσης, δημιουργικότητας και συνέπειας. Μόνο έτσι θα μπορεί να ξεχωρίσει, να γίνει αυτόνομος και να οικοδομήσει μια συνειδητή πορεία ζωής.
Η καθημερινότητα του μαθητή είναι γεμάτη απαιτήσεις: σχολείο, ξένες γλώσσες, αθλητικές δραστηριότητες. Μέσα σε αυτή την πολυπλοκότητα, η σωστή οργάνωση του χρόνου αναδεικνύεται σε απαραίτητη δεξιότητα. Η πειθαρχία στο διάβασμα, η τήρηση προγράμματος και η εναλλαγή ανάμεσα σε μελέτη και ξεκούραση, εξασφαλίζουν αποδοτικότητα χωρίς εξάντληση. Ο μαθητής που μαθαίνει να οργανώνει τον χρόνο του ουσιαστικά μαθαίνει να οργανώνει τη ζωή του. Η ισορροπία είναι το ζητούμενο: χρόνος για το σχολείο, χρόνος για την οικογένεια, χρόνος για φίλους, χρόνος για ξεκούραση. Χωρίς πρόγραμμα, ο χρόνος κατασπαταλάται σε ανούσιες ασχολίες. Η τέχνη της διαχείρισης του χρόνου δεν διδάσκεται μόνο από τα βιβλία, αλλά και από την προσωπική πειθαρχία, την καθοδήγηση των γονέων και την υπεύθυνη στάση των εκπαιδευτικών. Ο Χρόνος, το μέγιστο αυτό αγαθό της ζωής είναι το μόνο που δεν αποθηκεύεται!
Η σημερινή γενιά μαθητών μεγαλώνει μέσα σε έναν κόσμο ψηφιακό. Η τεχνολογία προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί πολλούς κινδύνους. Η αλόγιστη χρήση κινητών τηλεφώνων, διαδικτύου και κοινωνικών δικτύων συχνά λειτουργεί ως τροχοπέδη στη μάθηση. Αντί ο μαθητής να αξιοποιεί το διαδίκτυο για έρευνα και διεύρυνση γνώσεων, συχνά παρασύρεται σε ώρες ατέρμονου «σερφαρίσματος» χωρίς ουσία. Τα κοινωνικά δίκτυα, που ξεκίνησαν ως μέσο επικοινωνίας, καταλήγουν πολλές φορές να τρέφουν τον εγωισμό, να προβάλλουν μια ψεύτικη εικόνα ζωής και να καλλιεργούν τον ανταγωνισμό της «επίδειξης». Αυτός ο εθισμός οδηγεί σε σπατάλη πολύτιμου χρόνου, σε μείωση της συγκέντρωσης και σε αδυναμία ουσιαστικής μελέτης. Έτσι, η ηλεκτρονική εποχή που θα μπορούσε να είναι εργαλείο μάθησης, καταλήγει να γίνεται παγίδα διάσπασης. Ο μαθητής οφείλει να μάθει να χρησιμοποιεί την τεχνολογία με μέτρο και σκοπό. Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται και ο εγωισμός που καλλιεργείται μέσω των κοινωνικών δικτύων. Το «φαίνεσθαι» συχνά υπερτερεί του «είναι». Οι μαθητές παγιδεύονται σε έναν κόσμο ψευδών εντυπώσεων, όπου η αξία μετριέται με «likes» και «followers». Αυτή η διαδικτυακή επίδειξη αφαιρεί χρόνο και ενέργεια από τη μελέτη, διαστρεβλώνει την έννοια της πραγματικής αυτοεκτίμησης και δημιουργεί ψυχολογική πίεση. Ο εγωισμός της συνεχούς αυτοπροβολής μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική αποξένωση και τελικά σε απώλεια της ουσίας: την αληθινή πρόοδο και την προσωπική καλλιέργεια.
Οι εκπαιδευτικοί, χιλιάδες φορές έχει λεχθεί, αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της σχολικής διαδικασίας. Είναι γνωστό ότι η αποστολή τους δεν περιορίζεται στη μετάδοση γνώσεων, αλλά εκτείνεται στην καλλιέργεια αξιών, στη διαμόρφωση χαρακτήρων και στην ενθάρρυνση της δημιουργικής σκέψης. Ο δάσκαλος γίνεται καθοδηγητής και πρότυπο, εμπνέει τους μαθητές να αγαπήσουν τη μάθηση και να ανακαλύψουν τις δικές τους δυνάμεις. Με υπομονή και συνέπεια, οι εκπαιδευτικοί ανοίγουν δρόμους προς τη γνώση, αλλά ταυτόχρονα στέκονται δίπλα στους μαθητές ως στηρίγματα σε δυσκολίες, γέφυρες επικοινωνίας με την οικογένεια και φορείς κοινωνικής υπευθυνότητας. Η αποστολή τους είναι βαθιά παιδαγωγική και κοινωνική, γιατί μέσα από το έργο τους δεν χτίζουν μόνο μορφωμένους ανθρώπους, αλλά πολίτες με ήθος και κριτική σκέψη.
Καμία σχολική χρονιά δεν μπορεί να αποβεί παραγωγική χωρίς τη στήριξη της οικογένειας. Ο ρόλος των γονέων δεν περιορίζεται στη χρηματοδότηση των σπουδών ή στην αγορά σχολικών ειδών. Είναι πολύ βαθύτερος και ουσιαστικότερος. Κάποιοι γονείς – δυστυχώς – το ξεχνούν Οι γονείς καλούνται: να στηρίζουν ψυχολογικά τα παιδιά, να καλλιεργούν συνήθειες οργάνωσης, να διδάσκουν το μέτρο στη χρήση της τεχνολογίας, να ενθαρρύνουν τη συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, να επενδύουν στον διάλογο. Η οικογένεια είναι ο πρώτος πυρήνας παιδείας και αξιών. Όσο και αν αλλάζει η κοινωνία, ο ρόλος της παραμένει αναντικατάστατος.
Η έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς είναι μια νέα αρχή γεμάτη ελπίδες και προκλήσεις. Η κατάκτηση της Γνώσης απαιτεί κόπο, πειθαρχία και αποφασιστικότητα. Η οικογένεια, με την αγάπη και τη στήριξή της, καλείται να γίνει ο στέρεος πυλώνας πάνω στον οποίο θα χτιστεί η πρόοδος του παιδιού. Η Παιδεία – πέραν της εκπαίδευσης – δεν είναι μόνο υπόθεση του σχολείου. Είναι συλλογικό στοίχημα που αφορά γονείς, μαθητές, δασκάλους και κοινωνία. Η νέα σχολική χρονιά μας καλεί να βάλουμε προτεραιότητες, να ξεχωρίσουμε την ουσία από το περιττό, να καλλιεργήσουμε αρετές όπως η συνέπεια, η ταπεινότητα και η δημιουργικότητα. Γιατί τελικά, η εκπαίδευση δεν είναι μόνο προετοιμασία για το μέλλον. Είναι η ίδια η ζωή.
Υ.Γ. Τώρα με την ίδρυση κάποιων ιδιωτικών Πανεπιστημιακών Σχολών, ήλθε η ώρα των αντίστοιχων κρατικών Σχολών να αποδείξουν πόσο αξίζουν!
