Ο Κοινωνικός Χώρος Αντίβαρο διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο 3 και 4 Μαΐου 2025 μια διήμερη εκδήλωση, στην πόλη της Χίου και στα Αγιάσματα, εξερευνώντας την τοπική και παγκόσμια διάσταση των εξορύξεων και τις κοινωνικές τους επιπτώσεις, αλλά και ανοίγοντας την κουβέντα για το τι σημαίνει «ανάπτυξη» και πως θα μπορούσαν τόποι σαν την Αμανή να χαράξουν μια διαφορετική πορεία προς ένα πραγματικά καλύτερο μέλλον.

Το διήμερο εκδηλώσεων που οργάνωσε το Αντίβαρο στην πόλη της Χίου και στο υδροθεραπευτήριο στα Αγιάσματα είχε ως επίκεντρο τις σχεδιαζόμενες εξορύξεις αντιμονίου, αλλά και το τι σημαίνει ανάπτυξη, για ποιους, από ποιους και για το όφελος τίνος και αντίστοιχα τι ονομάζουμε σήμερα εγκατάλειψη.

Αρχικά, το απόγευμα του Σαββάτου 3/5, στο Αντίβαρο, ο Γιώργος Βελεγράκης, δρ. Γεωγραφίας και Πολιτικής Οικολογίας και διδάσκων στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανέδειξε τα ζητήματα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή μετάβαση έτσι όπως προωθείται και σχεδιάζεται, με το πετρέλαιο να παραμένει παρόν στην εξίσωση, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπάρχουν “πράσινες” εξορύξεις. Σημαντικές ήταν επίσης οι επισημάνσεις για το πώς λειτουργούν οι εταιρίες, τη ρητορική που χρησιμοποιούν περί αποκατάστασης του περιβάλλοντος, που δεν γίνεται ποτέ πράξη, τις δήθεν θέσεις εργασίας, που όπως χαρακτηριστικά ανέφερε είναι συνήθως στο 1/4 εκείνων που τάζουν, αλλά και συνολικά των επιπτώσεων τους στην κοινωνική συνοχή.

Η Σταυρούλα Πουλημένη, δημοσιογράφος στο alterthess.gr και στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης, μίλησε διεξοδικά για την εμπειρία από τον αγώνα ενάντια στις εξορύξεις χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής, αλλά και την αγωγή SLAPP εναντίον της (strategic lawsuits against public participation – Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού), όπου η δημοσιοποίηση στοιχείων και γεγονότων που συνέβησαν δημόσια, έφερε μια καταδίκη που αποτελεί κακό προηγούμενο για την ελευθερία του λόγου στην Ελλάδα.

Την Κυριακή 4/5, η συζήτηση μεταφέρθηκε στο υδροθεραπευτήριο στα Αγιάσματα με τη συμμετοχή κατοίκων της περιοχής και της Χίου και συμμετεχόντων στην πολιτιστική δράση CaRR (Chios artist–research residence) και το Caravan Project. Η ανοιχτή, συμμετοχική συζήτηση περιστράφηκε γύρω από όσα έχουν συμβεί τους τελευταίους 10 μήνες, από τη δημοσιοποίηση της πρόθεσης του υπουργείου να μετατρέψει μια κατοικημένη περιοχή, με σημαντική περιβαλλοντική αξία, σε βιομηχανική, αλλά κυρίως στα προβλήματα που αντιμετωπίζει και τις δυνατότητες που υπάρχουν. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις υφιστάμενες δραστηριότητες, το υδροθεραπευτήριο και τις περιπατητικές διαδρομές, μεταξύ άλλων, και το πώς ήδη τέτοιου είδους δράσεις ζωντανεύουν την περιοχή και φέρνουν κόσμο. Παρουσιάστηκαν εμπειρίες από άλλες περιοχές που έχουν αντίστοιχα χαρακτηριστικά, κυρίως όμως φάνηκε η αγωνία των συμμετεχόντων για το μέλλον και η πεποίθηση ότι η Αμανή δεν είναι νεκρή, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά ότι αντίθετα, με συνεργασία και συλλογική δουλειά το σημερινό σκηνικό μπορεί να ανατραπεί.